(LHH – TP.HCM) – Ngày 15/4/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh (Liên hiệp Hội) tổ chức tọa đàm “Giải pháp thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22 tháng 12 năm 2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.
Chủ trì tọa đàm: GS.TS. Nguyễn Văn Phước, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh và PGS. TS. Nguyễn Thế Nghĩa, Phó Chủ tịch thường trực Liên hiệp Hội; Thư ký tọa đàm: TS. Nguyễn Thị Thanh Kiều, Tổng thư ký Liên hiệp Hội.
Với sự tham dự của ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP. Hồ Chí Minh; ông Phạm Thanh Sơn, phó phòng Khoa giáo, Văn hóa văn nghệ – Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy và các đại biểu là lãnh đạo các sở, ban, ngành, Hội đồng Khoa học TP. Hồ Chí Minh, đại diện các tổ chức khoa học và công nghệ, các hội thành viên Liên hiệp Hội, cùng các nhà khoa học và chuyên gia.
Phát triển Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số tại TP. Hồ Chí Minh
Ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, có báo cáo “Kế hoạch số 1413/KH-UBND và các kết quả đã triển khai”. Kế hoạch 1413/KH-UBND đề ra nhiệm vụ “Nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”.
Theo ông Minh, TP. Hồ Chí Minh bước đầu triển khai NQ 57 đã nghiên cứu bổ sung quy định bố trí cán bộ có chuyên môn, kinh nghiệm về khoa học kỹ thuật trong bộ máy lãnh đạo; Đào tạo và bồi dưỡng kiến thức về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho cán bộ, công chức, viên chức… và nhiều giải pháp khác.
Bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP. Hồ Chí Minh, trình bày tiến độ và giải pháp chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW. “Thành phố cần phát triển dữ liệu tạo nền tảng cho chuyển đổi số và xây dựng chính quyền số. Cần khẩn trương tạo lập dữ liệu đất đai – đô thị”, bà Trinh cho biết.
GS.TS. Nguyễn Văn Phước có báo cáo đề xuất các giải pháp thực hiện Nghị quyết 57 trong hệ thống Liên hiệp Hội. Quá trình triển khai NQ 57 có những thách thức như hạ tầng số chưa đồng bộ, thiếu dữ liệu, và cần có sự thay đổi thực chất trong tư duy và cách tiếp cận, giải pháp đề ra là tăng cường đầu tư, hoàn thiện chính sách, đẩy mạnh hợp tác và có cơ chế thử nghiệm linh hoạt.
Ở phía đại diện các Hội thành viên Liên hiệp Hội, GS.TS. Trần Linh Thước, Chủ tịch Hội Sinh học và Công nghệ Sinh học, chia sẻ giải pháp thực hiện Kế hoạch số 1413/KH-UBND và Chương trình hành động 63-CTrHĐ/TU.
GS Thước cũng đánh giá: Vai trò của Hội khoa học, kỹ thuật trong mô hình đổi mới, sáng tạo theo NQ 57 là phối hợp với nhà nước và các bên liên quan, thúc đẩy sự tương tác, hợp tác mạnh mẽ giữa Trường/Viện và Doanh nghiệp. Ngoài ra, cần có cơ chế cho phép và khuyến khích tổ chức nghiên cứu, nhà khoa học thành lập và điều hành doanh nghiệp dựa trên kết quả nghiên cứu.
Về phía khoa học xã hội, GS.TS. Võ Văn Sen, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử, mang đến tọa đàm những đóng góp thiết thực trong việc áp dụng NQ 57 ở lĩnh vực khoa học lịch sử.
Đẩy mạnh chuyển đổi số và vai trò của Liên hiệp Hội
Chuyển đổi số được xác định là nhiệm vụ mang tính quốc gia, cần có kế hoạch và lộ trình cụ thể trong mọi lĩnh vực và cấp độ, xây dựng nền tảng số dùng chung quốc gia, phát triển hệ thống giám sát điều hành thông minh. Chuyển đổi số được triển khai rộng khắp và ưu tiên trong các lĩnh vực như chính quyền, kinh tế, y tế, giáo dục, giao thông, đô thị, tài nguyên môi trường. Trong đó, dữ liệu là trung tâm của chuyển đổi số, trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng cho mô hình kinh doanh, đổi mới sáng tạo.
Liên hiệp Hội có vai trò quan trọng trong việc phối hợp với nhà nước và các bên trường/viện và doanh nghiệp để thúc đẩy sự tương tác, hợp tác mạnh mẽ trong đổi mới sáng tạo. Mô hình đổi mới sáng tạo theo NQ 57 cần sự tương tác mạnh mẽ giữa ba thành phần này để tạo ra và thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ.
Ngoài các hoạt động mang tính chất tập hợp như tổ chức các sự kiện, hội thảo, cuộc thi về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Liên hiệp Hội còn góp phần hỗ trợ đào tạo kỹ năng, kết nối nguồn lực khoa học, công nghệ, và phổ biến tri thức khoa học, nâng cao dân trí số.
Thúc đẩy đưa Nghị quyết vào thực tiễn
Tọa đàm nhấn mạnh tầm quan trọng của quyết tâm chính trị cao, sự lãnh đạo quyết liệt và thay đổi tư duy mạnh mẽ trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị quyết 57 được xem là “chìa khóa”, “đòn bẩy tạo ra đột phá mang tính chiến lược”.
Các ý kiến đóng góp cho thấy cần thiết phải khẩn trương hoàn thiện các chủ trương, chính sách, xóa bỏ rào cản, và đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh. Bên cạnh đó là sự đầu tư vào giáo dục, đào tạo; đặc biệt là đào tạo chuyên sâu về kỹ năng số, sáng tạo cho đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ sư, chuyên gia công nghệ thông tin.
Trong số các giải pháp còn có các chương trình hỗ trợ phát triển tài năng trẻ và thu hút nhân lực chất lượng cao, chuyên gia trong và ngoài nước; Tập trung phát triển các công nghệ cốt lõi như AI, vi mạch – bán dẫn, blockchain, dữ liệu lớn, IoT, năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học, vật liệu tiên tiến; thành lập Quỹ đầu tư phát triển công nghệ chiến lược, hợp tác quốc tế về nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.
TP. Hồ Chí Minh đang có sự chuẩn bị và quyết tâm cao trong việc thực hiện Nghị quyết 57 về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Chương trình hành động số 63-CtrHĐ/TU ngày 27/02/2025 và UBND TP. Hồ Chí Minh ban hành Kế hoạch 1413/KH-UBND ngày 03/3/2025 là một khung hành động chi tiết, cụ thể hóa các mục tiêu và nhiệm vụ cần thực hiện để đạt được các chỉ tiêu đề ra đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.
Tuy nhiên, cần thiết phải có những cơ chế đột phá và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo kế hoạch được triển khai thành công. Đặc biệt, việc xây dựng và khai thác hiệu quả dữ liệu, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, và ưu tiên đầu tư vào các công nghệ chiến lược sẽ là những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi số và phát triển khoa học công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh.
Bích Ty
Ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức, Liên hiệp các Hội KH&KT TP. Hồ Chí Minh