(ĐBND) – Sáng 24.3, tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18.5.1963-18.5.2023) và 40 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26.3.1983 -26.3.2023).
Tham dự có các Ủy viên Bộ Chính trị: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên; các Bí thư Trung ương Đảng: Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch Nước Võ Thị Ánh Xuân, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương.
Về phía Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam có: Chủ tịch Danh dự Liên hiệp Đặng Vũ Minh; Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Phan Xuân Dũng; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam qua các thời kỳ; đại diện các nhà khoa học, đại biểu trí thức người Việt Nam ở trong và ngoài nước; đại diện trí thức của 93 Hội ngành toàn quốc và 63 Liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam…
“Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”
Trong Diễn văn trình bày tại Lễ kỷ niệm, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Phan Xuân Dũng nêu rõ: Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”. Hiến pháp năm 2013 của nước ta đã hiến định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”. Học tập, thấm nhuần tư tưởng của Bác Hồ trong việc trọng dụng người tài đức, trong bối cảnh toàn cầu hóa và xu thế phát triển như vũ bão và vô cùng nhanh chóng của khoa học và công nghệ, quan điểm của Đảng ta về phát triển đất nước là “phải bằng và dựa vào khoa học và công nghệ”, “phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội của đất nước”. Theo đó, nhiệm vụ trao cho đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ nước nhà là hết sức to lớn và vẻ vang.
Nhớ lại cách đây 60 năm, ngày 18.5.1963 tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam – tiền thân của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam ngày nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ, nói chuyện và giao nhiệm vụ cho đội ngũ trí thức nước nhà. Thấm nhuần lời dạy của Bác kính yêu: “Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ nước ta đã ra sức, phát huy tinh thần yêu nước, một lòng theo Đảng, cùng giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và Nhân dân cả nước đóng góp trí tuệ, sức lực xây dựng đất nước.
Hai mươi năm sau, ngày 26.3.1983 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam được thành lập, Đảng ta đã phân công Thiếu tưởng, Anh hùng Lao động, GS.VS Trần Đại Nghĩa – một nhà khoa học lớn của đất nước, đã vì Tổ quốc, vì dân tộc để từ bỏ phú quý, giàu sang theo Bác về phụng sự Tổ quốc làm Chủ tịch đầu tiên. Từ đó đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng, là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam trong nước và nước ngoài, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, phát triển kinh tế – xã hội, ổn định tư tưởng chính trị, giữ vững quốc phòng, an ninh của đất nước, được Đảng, Nhà nước và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Liên hiệp Hội – thực sự là nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng đội ngũ trí thức Việt Nam
Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ của cách mạng Việt Nam đã một lòng đi theo Đảng, theo Bác kính yêu, phấn đấu liên tục và đã có nhiều cống hiến, phát huy sức mạnh đoàn kết trong liên minh công – nông – trí vì sự nghiệp của Đất nước, của Dân tộc và Nhân dân đã cống hiến cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng đất nước, để Việt Nam ta có cơ đồ sáng lạn, một vị thế như ngày nay.
Khẳng định điều này và báo cáo một số nét cơ bản về chặng đường 40 năm xây dựng và trưởng thành của Liên hiệp Hội Việt Nam, ông Phan Xuân Dũng cho biết, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tập hợp được đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong và ngoài nước, những ngày đầu thành lập chỉ có 15 hội thành viên với số lượng rất ít ỏi, nhưng đến nay, dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng đã tập hợp được trên 2,2 triệu trí thức trong số 3,7 triệu hội viên, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức cả nước, đã tập hợp được 156 hội thành viên gồm 63 Liên hiệp Hội địa phương và 93 Hội ngành toàn quốc, thành lập gần 600 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Vifotec, Nhà xuất bản tri thức và Báo Tri thức và Cuộc sống.
Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nội dung cơ bản của hoạt động Liên hiệp Hội Việt Nam, là kênh quan trọng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong việc lấy ý kiến để quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia, dân tộc. Trong những năm gần đây, mỗi năm Liên hiệp Hội Việt Nam triển khai khoảng 500 – 600 nhiệm vụ; trong 5 năm qua đã tư vấn, phản biện được khoảng 3.000 nhiệm vụ. Các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo Báo cáo chính trị trình Đảng các cấp, chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng, các dự án đầu tư trọng điểm; các vấn đề nóng cần sự vào cuộc của trí thức khoa học và công nghệ. Liên hiệp hội từ Trung ương tới tỉnh, thành trở thành cầu nối tin tưởng giữa trí thức với Đảng.
Thông qua Liên hiệp Hội, các cấp ủy Đảng và chính quyền lấy ý kiến đóng góp của trí thức khoa học và công nghệ về các dự thảo văn kiện, qui hoạch phát triển, đề án, dự án lớn… được các ban, bộ ngành nghiên cứu tiếp thu. Nhiều nhiệm vụ đã nhận được sự quan tâm, động viên, khích lệ của Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, trưởng ngành.
Hoạt động khoa học và công nghệ với nội dung nổi bật là nghiên cứu ứng dụng. Nhiều cán bộ khoa học có năng lực, tuy đã nghỉ hưu, nhưng còn sức khỏe đã tích cực tham gia nghiên cứu ở các hội. Hàng năm có hàng trăm để tài nghiên cứu từ cấp Nhà nước cho tới cơ sở đã được thực hiện ở các hội và các tổ chức khoa học và công nghệ.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về xã hội hóa các hoạt động khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, Liên hiệp Hội ở Trung ương và địa phương cùng với các hội ngành thành viên, các tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc đã có nhiều đóng góp quan trọng hiệu quả. Công tác xã hội hóa đã góp phần tích cực đưa tiến bộ khoa học và công nghệ vào cuộc sống, góp phần phát triển cộng đồng, giảm nghèo bền vững, bảo đảm an ninh lương thực, cải thiện dinh dưỡng và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững.. Đầu tư cho khoa học và công nghệ từ Liên hiệp Hội Việt Nam đã góp phần quan trọng trong việc thu hút nguồn lực xã hội, từ 20% cách đây 10 năm, thì nay đã lên tới 60%.
Công tác phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ vào cuộc sống được đẩy mạnh, đặc biệt là việc chuyển giao công nghệ tới các hợp tác xã, các hộ gia đình, vùng sâu, vùng xa, góp phần tham gia công tác xóa đói, giảm nghèo, đã được Nhân dân đánh giá cao về hiệu quả của hoạt động này.
Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên, nhất là các hội ngành toàn quốc đã đẩy mạnh việc quan hệ quốc tế, tiếp tục phát triển mối quan hệ tốt đẹp với Liên đoàn các tổ chức kỹ sư ASEAN và mở rộng mối quan hệ với Hiệp hội khoa học và công nghệ Trung Quốc, Hàn Quốc, với các tổ chức quốc tế. Nhiều hội nghị khoa học do Liên hiệp Hội, các hội thành viên tổ chức ngày càng có nhiều nhà khoa học các nước và Việt kiều tham gia. Liên hiệp hội các tỉnh, thành phố cũng đã mở rộng mối quan hệ với các tổ chức hội ở các nước. Nhiều tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc đã tiếp cận được nguồn viện trợ ODA, các nguồn tài trợ hợp pháp để triển khai hàng ngàn dự án tập trung vào các lĩnh vực phát triển kinh tế tổng hợp, giảm nghèo bền vững, y tế, giáo dục, giải quyết các vấn đề xã hội, khắc phục hậu quả chiến tranh, cứu trợ và phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học. Mối quan hệ quốc tế đang đi vào chiều sâu.
Công tác tôn vinh trí thức được đề cao, là sự khẳng định, khích lệ đội ngũ trí thức phấn đấu nhiều hơn, đóng góp nhiều hơn, đã tạo nên một phong trào thi đua yêu nước trong hoạt động khoa học và công nghệ thông qua tổ chức các cuộc thi, hội thi, giải thưởng khoa học và công nghệ, phổ biến Sách vàng sáng tạo…
Đánh giá cao những thành tích hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam trong suốt 40 năm qua, Đảng và Nhà nước đã trao tặng cho Liên hiệp Hội Việt Nam và các hội thành viên nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập và Huân chương Lao động; nhiều nhà khoa học đã được vinh danh Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới và có nhiều giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ.
Đất nước ta đang bước vào giai đoạn mới của quá trình phát triển và hội nhập ngày càng sâu rộng trong bối cảnh sự lan tỏa, tác động mạnh mẽ của khoa học và công nghệ đến mọi mặt đời sống, xã hội. Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ đẩy mạnh hơn nữa hoạt động tập hợp, đoàn kết và tạo điều kiện thuận lợi cho các hội thành viên và giới trí thức phát huy tiềm nǎng trí tuệ để phục vụ hiệu quả sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần xứng đáng trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội; kế thừa truyền thống của dân tộc, của cha anh, góp phần đưa khoa học và công nghệ nước nhà trở thành động lực hàng đầu trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của khoa học và công nghệ trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế trên nền tảng khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Ông Phan Xuân Dũng cũng nhấn mạnh: Là đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ đất nước tập hợp xung quanh mái nhà chung là Liên hiệp Hội Việt Nam đã đoàn kết, đoàn kết thì càng đại đoàn kết hơn, đã thành công, thành công thì lại càng đại thành công hơn, để thực hiện tốt mong muốn của Tổng Bí thư đã phát biểu tại Đại hội đại biểu lần thứ VII của Liên hiệp Hội Việt Nam ngày 3.6.2015, đó là “Liên hiệp Hội Việt Nam phải thực sự là nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng đội ngũ trí thức Việt Nam”, và phải “làm tròn bổn phận của mình đối với đất nước, dân tộc, phát huy những phẩm chất tốt đẹp như lòng yêu nước, tính tích cực xã hội, tính nhân văn, tính đạo đức, lối sống theo truyền thống dân tộc”.
Để có thông tin đầy đủ hơn hành trình xây dựng và phát triển của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, các đại biểu tham dự Lễ kỷ niệm đã xem thước phim ngắn về chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Theo chương trình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ có bài phát biểu quan trọng với đội ngũ trí thức nước nhà.
Thanh Tâm
Nguồn: Báo điện tử Đại biểu Nhân dân (https://daibieunhandan.vn/su-kien-noi-bat/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-du-le-ky-niem-60-nam-ngay-chu-tich-ho-chi-minh-gap-mat-doi-ngu-tri-thuc-i316294/)
